كاخ گلستان از كاخهاي دوره زنديه و قاجار است كه در مركز شهر تهران (ميدان ارگ تهران) واقع شدهاست. كاخ گلستان با قدمتي بالغ بر ۴۴۰ سال يكي از منحصر به فردترين مجموعههاي تاريخي ايران ميباشد و از ساير كاخهاي سلطنتي كه در شهر تهران قرار دارد شناخته شدهتر است.
كاخ گلستان از كاخهاي دوره زنديه و قاجار است كه در مركز شهر تهران (ميدان ارگ تهران) واقع شدهاست. كاخ گلستان با قدمتي بالغ بر ۴۴۰ سال يكي از منحصر به فردترين مجموعههاي تاريخي ايران ميباشد و از ساير كاخهاي سلطنتي كه در شهر تهران قرار دارد شناخته شدهتر است.
قدمت كاخ گلستان به زمان سلطنت شاه طهماسب اول صفوي برميگردد و از چند كاخ و عمارت جداگانه تشكيل شده كه مهمترين آنها در زمان قاجاريه ساخته شده و به عنوان محل سكونت شاهان قاجار مورد استفاده بوده است.
كاخ گلستان مجموعهاي از بناهاست كه در زمانهاي مختلف ساخته شدهاند. مجموعه گلستان در زمان شاه عباس صفوي ساخته شد و در زمان كريمخان زند با اضافه شدن ديوان خانه به آن، سر و شكلش به كلي عوض شد، اما اهميت واقعي اين مجموعه با تاجگذاري آغا محمد خان قاجار بيشتر شد. بعد از او فتحعلي شاه و ناصرالدين شاه هم همين رويه را پيش گرفتند و جشن هاي تاجگذاري را در اين كاخ برگزار كردند.
ناصرالدين شاه به واسطه سفرهايي كه به اروپا داشت تحت تاثير معماري غربي، تغييرات زيادي در كاخ گلستان به وجود آورد. دوره ناصرالدين شاه آخرين دوراني بود كه كاخ گلستان تغييرات عظيم ساختاري را به خود ديد. در دوره سه پادشاه آخر قاجار، ارگ سلطنتي كم و بيش ظاهر خود را حفظ كرد و شاهد تاجگذاري پهلوي اول و دوم هم بود.
بناهاي موجود در كاخ شامل: شمسالعماره، تالار الماس، تالار عاج، تالار سلام، تالار آينه، تالار برليان، ايوان تخت مرمر، تخت مرمر، حوضخانه، كاخ ابيض، خلوت كريمخاني، عمارت بادگير، حوضخانه عمارت بادگير ميباشد.
كاخ گلستان يكي از منحصر بفرد ترين مجموعه هاي تاريخي ايران است كه با اين قدمت نه تنها بيانگر بخش مهمي از تاريخ هنر ايران بلكه به واسطه رخدادهاي فوق العاده موثرِ اتفاق افتاده در آن، به مجموعه اي بي بديل و سندي زنده از مهمترين بخش تاريخ ايران تبديل گشته است. اين بنا در زمان پهلوي، جهت مراسم رسمي و محل اقامت روساي جمهور و مهمانان ويژه خارجي استفاده ميشد. هر چند كاخ گلستان در حال حاضر با وسعتي برابر با 5/4 هكتار ( يك دهم وسعت اوليه ) در بخشي از شهر تهران به صورتي عضوي غريب از اندام شهر واقع شده است و اطراف آن مملو از ساختمان هاي جديد و بي هويت است اما كاخ گلستان در سيوهفتمين اجلاس سالانه كميته ميراث جهاني سازمان يونسكو در كامبوج، به عنوان ميراث بشري در فهرست ميراث جهاني اين سازمان به ثبت رسيد.
منبع: سايت راهنماسفر